پولشویی به تبدیل سود بدست آمده از خلافکاری و روشهای غیر اخلاقی و فساد به داراییهایی است که ظاهر موجه و مشروعی دارند. در این فرایند پول حاصل از عملکردهای خلاف قانون توسط شخص یا گروه طوری به املاک و داراییهای مشروع تبدیل میشوند که احدی به عدم سلامت آن شکی نداشته باشد.
اصطلاح پولشویی از این منظر روی این فرایند قرار داده شده است که در این روش ظاهرا پول شسته شده و تمیز و چرخه اقتصاد در گردش است. به همین دلیل به آن پولشویی گفته میشود. امروز در مجله پی استار قصد داریم تا تمام اطلاعات لازم در زمینه پولشویی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. هرچقدر که اطلاعات شما عزیزان در این زمینه افزایش یابد، با آگاهی و اطمینان بیشتری برای انتقال وجه خود اقدام خواهید کرد. در نتیجه، خطرات کمتری در انتظار شما و سرمایهتان خواهد بود.
پولشویی چیست؟
چه روشهای کسب درآمدی از نظر شما غیراخلاقی و خلاف قانون هستند؟ شما چه درآمدهایی را نادرست میدانید؟ همه افرادی که از روشهای ناصحیح به کسب درآمد میپردازند، بعد از کسب سود خود، سعی میکنند تا به نحوی این عمل و دارایی غیرقانونی خود را مخفی کنند. به مرور زمان به دلیل پنهان کردن این سرمایه، روش جدیدی به پولشویی به میان آمد.
پولشویی از ابتداییترین و متداولترین کارهایی است که متخلفین سعی میکنند با استفاده از آن، دارایی ناصحیح خود را مخفی کنند. آنها در این روش سعی میکنند تا داراییهایی را که از روش نادرست کسب کردهاند، طوری نشان دهند که ظاهرا حلال و مشروع به نظر برسند. در این روش آنها سعی میکنند تا تمامی مدارک نشان دهنده غیرقانونی بودن اموال است مخفی کرده و مدارک معتبری را جایگزین آن کنند. به این کار پولشویی گفته میشود. یعنی انگار فردی پول کثیفی به دست آورده و آن را شست و شو میدهد تا وارد چرخه اقتصاد کند.
در بسیاری از حکومتها و سیستمهای مشروع و قانون مدار، تبهکاران پولشویی را با دیگر روشهای تبهکاری تجاری ادغام کردهاند. اکثر قوانینی که خلاف پولشویی هستند به طور واضحی با همین روش تلفیق شدهاند. این فرایند ناسالم در بسیاری از کشورها به نام مبهم کردم منشا داراییهای مالی میشناسند.
برخی دیگر از کشورها نیز این عمل را در نتیجهی فعالیتی میدانند که در برخی نقاط کشور مشروع و در دیگر نقاط آن نامشروع و غیرقانونی است. در این میان منتقدان و مفسرانی نیز وجود دارند که با این حجم از مخالفت و قانونهای ضد پولشویی مخالف هستند. آنها معتقدند که این مسئله یک عقیده مالی است و مقابله با آن هیچ گونه جنبه کاربردی برای جامعه ندارد.
دلایل پولشویی
اصلیترین دلیل مفسدین برای انجام پولشویی این است منبعی که از آن پول به دست آوردهاند، مخفی بماند و کسی آن را شناسایی نکند. فرارهای مالیاتی نیز ممکن است از دیگر دلایل افراد برای اقدام به پولشویی باشد.
جرم پولشویی برای مجرمین به جرمی که در ابتدا انجام شده است وابستگی دارد. یعنی ابتدا باید جرم اولیه مشخص شود و سپس حکم فرد صادر شود. پولشویان در اکثر مواقع افرادی میباشند که در اثر موارد زیر درآمد کسب کردهاند:
مواد مخدر
قاچاق انواع کالا
اختلاس
رشوههای سنگین
قاچاق اسلحه
دیگر روشهای درآمد غیرقانونی
در ادامهی این جرائم، افراد سعی میکنند تا درآمد خود را مخفی کنند تا این جرائم آشکار نشوند. به همین دلیل سعی میکنند تا این دارایی را موجه و مشروع جلوه دهند. بنابراین دست به اقدامات غیرقانونی زده و پولشویی میکنند.
مراحل پولشویی
فرایند پولشویی میتواند مراحل متفاوتی داشته باشد. اما این فرایند سه مرحله اصلی دارد که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد:
تزریق: ابتدا باید کارگزاران پول نامشروع را به سیستمهای مالی و بانکی تزریق کنند.
لایه بندی: در ادامه، به جهت مخفی کردن منبع و منشا درآمد، این پول به روشهایی پیچیده و نقل و انتقالات پول به جهت رد گم کردن، این پول به حسابهای متعدد واریز میشود. به این عمل لایه بندی گفته میشود. اکثر افرادی که پولشویی میکنند به این مرحله اهمیت بالایی میدهند. چون در این مرحله اگر افراد به درستی کار را انجام دهند، پولشویی به درستی انجام میشود.
ادغام و یکپارچه سازی: در مرحله آخر، این مبلغ که بر اساس اقدامات مرحله قبلی به حسابهای متعددی واریز شده تا عادی و قانونی به نظر آید، به هر روشی که فرد بخواهد مورد استفاده قرار میگیرد.
بر اساس شرایط مختلف افراد پولشوی،برخی از مراحل پولشویی ممکن است حذف شده و اصلا استفاده نشود. مثلا درآمدهای غیر نقدی که از قبل در تمام سیستمهای مالی ثبت شده است، لازم نیست دوباره در این فرایند لحاظ شوند. بر اساس اعلام وزارت خزانه داری آمریکا، هر پولشویی دارای سه مرحله جایگذاری، لایه بندی و یکپارچه سازی میباشد. شرح هر کدام از این مراحل در پاراگراف قبلی آورده شده است.
به چه روشهایی انجام میشود؟
عموما فعالیتهای خدماتی که به جهت انجام فعالیتهای خود به خرید و تامین تجهیزات اولیه یا تهیه کالاهای واسطه ندارند، میتوانند به خوبی برای پولشویی مورد استفاده قرار گیرند. کارواشها، کلابها، آرایشگاهها، پارکینگهای طبقاتی و… عموما برای ورود به فرایند پولشویی مناسب هستند. ولی در کنار این مشاغل، راه اندازی خیریه نیز برای پولشویی در بین افراد به دفعات استفاده شده است. پولشویی ممکن است به روشهای مختلفی انجام شود. بسیاری از این روشها خود به دستههای مختلفی تبدیل میشوند. اما در نهایت به یکی از دستههای بانکی، سهام بندی، صورت حسابهای دوگانه و یا مبادلات ارزی تعلق دارند. در ادامه لیستی از روشهای انجام پولشویی را با یکدیگر بررسی میکنیم:
سهام بندی
قاچاق فلهای پول نقد
معاملات پولی متمرکز
تجارت مبتنی بر پولشویی
پولشویی بانکی
صورت حسابهای دوگانه
مبادلات ارزیژ
تبدیل پزو در بازار کلمبیایی
ریزتر کردن مبالغ واریزی
ایجاد شرکتهای کاغذی
سرمایه گذاری در کسب و کارهای قانونی
سیاستهای بیمههای مختلف
چه تاثیراتی بر اقتصاد جامعه میگذارد؟
تاثیرات منفی جرمی همچون پولشویی بر بستر اقتصادی جامعه بر هیچ کسی پوشیده نیست. که یک جرم اقتصادی سنگین است و ضربات محکمی بر پیکر اقتصادی جامعه وارد میکند. در قطعنامهای که در ماه ژوئن سال ۱۹۹۸ در سازمان ملل متحد به تصویب رسید، مشخص شد که در سال حدود ۲ میلیارد دلار (حداقل) پول شسته میشود.
از اثرات منفی این جرم اقتصادی سنگین بر جامعه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تخریب بازارهای مالی
خارج شدن و یا فرار غیر قانونی متخلفانه پول و سرمایه از کشور
کاهش میزان تقاضای پول و کاهی مشخص و معین نرخ سالانه تولید ناخالص ملی کشور
رکود و ورشکستگی بسترهای خصوصی کشور
کاهش بهره وری و بازده مالی بخش واقعی اقتصاد کشور
افزایش ریسک در ایجاد بسترهای خصوصی یا خصوصی سازی
تخریب بخش خارجی اقتصاد کشور
ایجاد ناامنی و بی ثباتی در نرخهای بهره و ارز
توزیع نابرابر درآمد و افزایش اختلاف طبقاتی جامعه
بر اساس بررسیهای موسسه تحقیقاتی حکومت داری بازل، از بین ۱۴۹ کشور جهان، ایران در جرم پولشویی جایگاه اول را دارد. رتبه دوم مربوط به کشور افغانستان و رتبه سوم مربوط به کشور تاجیکستان است.
مجازات پولشویی در ایران و دیگر کشورهای جهان چیست؟
قانون مقابله و حکم پولشویی در ایران و اکثر کشورهای جهان یکسان است. جزای این کار در کشورهای جهان این است که اموال و عواید حاصل از جرم مصادره میشود. بر اساس هدف پولشویی، طریقه مشروع جلوه دادن اموال نامشروع و استفاده آزاد از این درآمد، مجرمین از این درآمدها محروم شده و تلاش میشود تا انگیزه لازم برای انجام پولشویی از سر راه برداشته شود.
البته اجرای حکم و صدور آن در شرایطی است که متهم به لحاظ جرم اولیهشان مشمول این حکم نباشد. لازم به ذکر است که مجازات ناشی از این جرم برای اشخاص حقوقی امکان پذیر میباشد. به افراد حقوقی این اجازه داده میشود تا با نام و اعتبارشان حساب بانکی مجزا برای خود داشته باشند یا به تجارت بپردازند. این شخص را میتوان به لحاظ کیفری نیز مسئول دانست و مجازات در نظر گرفته شده را برای او اجرا کرد. ممکن است فرد در کنار پولشویی به اقدامات و جرائم دیگری نیز دست بزند. بنابراین معمولا متهم به حبس محکوم میشود تا بعد از تبرئه دست به دیگر جرائم نزند.